OSNIVANJE I NAMENA

Početkom sedamdesetih godina prošlog veka svet se suočavao sa jačanjem novih vrsta bezbednosnih pretnji koje su poprimile globalni karakter. Specifičnost pripremanja i realizacije ovih pretnji, kao i obučavanja i organizovanja neposrednih učinilaca, uzrokovali su potrebu za promenama u organizaciji nacionalnih bezbednosnih elemenata, kao i potrebu za intenziviranjem saradnje na nadnacionalnom nivou. Na teritoriji bivše Jugoslavije događaji u rejonu oko Bugojna (prostor današnjeg Srednjebosanskog kantona Federacije Bosne i Hercegovine), a potom i vojno-policijska operacija na Raduši tokom 1972. godine, ukazali su na slabosti tadašnjih sistema bezbednosti. Odlukama tadašnjeg federalnog rukovodstva otpočelo se sa organizovanjem manjih, specijalizovanih formacija, obučenih i opremljenih po posebnim standardima. Takve formacije trebalo bi da budu osposobljene da efikasno reaguju na složene vrste bezbednosnih pretnji u svim uslovima i predstavljale bi veoma značajne i jake faktore kako republičkih sistema, tako i cele tadašnje federacije. Jedna od prvih jedinica takve vrste na prostoru bivše Jugoslavije ustrojena je u okviru oružanih snaga bivše države, dana 14. aprila 1978. godine u Beogradu, naredbom saveznog sekretara za odbranu. Naređenjem je oformljeno Odeljenje vojne policije za protivteroristička dejstva, u okviru 282. bataljona vojne policije JNA (Jugoslovenske narodne armije), podređeno načelniku Generalštaba.

Nema nemoguće!

Isprva je odeljenje u sastavu imalo 12 pripadnika odabranih po posebnim kriterijumima, koji su bili postavljeni u istoj naredbi saveznog sekretara za odbranu. Tokom 1985. godine Odeljenje za protivteroristička dejstva je uvećalo kadar i organizovalo se kao Vod za protivteroristička dejstva, odgovoran rukovodstvu tadašnje Gardijske brigade. Uvećanjem kadra formacija je digla i nivo operativnosti, te postala osposobljena za efikasno izvršavanje i zadataka druge vrste osim protivterorističkih dejstava, kao što su poslovi i zadaci obezbeđivanja visokih vojnih i državnih rukovodilaca i objekata od posebnog značaja, kao i ostalih vojno-bezbednosnih zadataka.

Eskalacijom sukoba na prostoru bivše Jugoslavije, jedinica se od samog početka uključila u borbena dejstva. Raspad stare Jugoslavije je doneo promene i ovoj jedinici, pa je ona 1992. godine prešla u sastav tadašnjeg Korpusa specijalnih jedinica i nastavila sa izvršavanjem borbenih zadataka. Pouzdanost u izvršavanju svih borbenih zadataka izgradila je veliki ugled jedinice, a izuzetno borbeno iskustvo pripadnika imaće velikog značaja u narednim godinama u obučavanju mladih generacija srpskih „Kobri”.

Godine 2000. jedinica se organizovala kao protivteroristički odred odgovoran direktno načelniku Generalštaba tadašnje Vojske Jugoslavije. U narednim godinama odred je uvećavao brojno stanje, a velike zasluge za razvoj jedinice u ovom periodu imao je i pukovnik Stojan Kljajić, koji je dužnost komandanta obavljao do 2005. godine. Takođe, u ovom periodu se usvojio i novi grb jedinice u vidu krilate kobre uvijene oko mača, koja će postati simbol prestiža među srpskim vojnicima. Kao protivteroristički odred jedinica je bila organizovana do 2006. godine, da bi narednom sistematizacijom bila ustrojena kao Bataljon vojne policije specijalne namene „Kobre”, sve do kraja 2020. godine, kada je — u skladu sa tradicijom — ponovo organizovana kao odred direktno potčinjen načelniku Generalštaba Vojske Srbije. Ovime je uvećana brzina reagovanja i pojednostavljen lanac komandovanja jedinicom.

NASLOVI:

• Prva pripadnica srpskih „Kobri”, stariji vodnik prve klase Nataša Jovanović

Danas je Odred vojne policije specijalne namene „Kobre” direktno pod načelnikom Generalštaba VS, a samo stručno povezan sa Upravom vojne policije, posebno obučen i opremljen za:

-obezbeđivanje i zaštitu određenih lica, a posebno visokih vojnih i državnih rukovodilaca
-borbu protiv terorizma u svim uslovima
-obezbeđivanje vojnih objekata od posebnog značaja
-obezbeđivanje važnih dokumenata, opreme i naoružanja
-ostale vojnopolicijske zadatke definisane odredbama člana 53. Zakona o Vojsci Srbije

Centralna baza „Kobri” smeštena je u kasarni „Vasa Čarapić” na Banjici, u Beogradu, a svaki 14. april se obeležava kao dan jedinice, u sećanje na datum formiranja Odeljenja za protivteroristička dejstva, najstarije vojne protivterorističke jedinice. Dužnosti komandanta jedinice obavlja potpukovnik Darko Đošić, preuzevši dužnosti 19. aprila 2023. godine od potpukovnika Goran Colića, koji je nasledio potpukovnika Vladimira Ušljebrku, a koji je dužnosti komandanta preuzeo od potpukovnika Viktora Dobrića, početkom 2015. godine. Od osnivanja do danas, pripadnici „Kobri” su obavljali dužnosti u više od pedeset zemalja u svetu, u Rusiji, Iraku, Turskoj, Nigeriji, Kini, Kataru, Kanadi, Sjedinjenim Američkim Državama, a redovni su učesnici i mirovnih misija na Kipru, u Libanu i Somaliji. Priznanja za predano i visokoprofesionalno izvršavanje zadataka odata su i brojnim ordenima najviših državnih i vojnih rukovodilaca. Jedinica je u više navrata odlikovana od strane Predsednika Republike Srbije, koji je i vrhovni komandant srpskih oružanih snaga. Godine 2002. Ordenom viteškog mača trećeg stepena odlikovan je tadašnji Protivteroristički odred Vojske Jugoslavije „Kobre” za izuzetne zasluge u oblastima odbrane i bezbednosti, a početkom 2015. godine Bataljon vojne policije specijalne namene „Kobre” odlikovan je Zlatnom medaljom za izuzetne zasluge u oblastima odbrane i bezbednosti.

ORGANIZACIJA

Trenutna organizacija Odreda vojne policije specijalne namene „Kobre” predviđa komandni element, u okviru kojeg je operativan i Komandni vod sa više pod-elemenata: Tim za protivdiverzionu zaštitu (PDZ), Tim vodiča službenih pasa (uglavnom namenjenih za pronalaženje eksploziva i eksplozivnih naprava), Odeljenje za vezu i Vod za tehničko održavanje. Tehničari za PDZ brinu o bezbednosti objekata u okviru centralne baze jedinice, kao i službenih vozila, po potrebi pregledaju dokumenta u pisanoj ili elektronskoj formi, poštanske pošiljke, pakete i sl, odnosno obavljaju preglede na terenu u okviru namenskih aktivnosti. Grupu za obuku čine najiskusniji pripadnici „Kobri”, koji planiraju i izvode redovnu i specijalističku obuku gotovih snaga, odnosno selekciju kandidata i osnovnu obuku novih pripadnika jedinice.

Operativne čete sistematizovane su po kriterijumu zadataka i poslova koji im se poveravaju, odnosno specijalizacijama većine pripadnika u okviru četa. U okviru operativnih četa, jedna je namenjena za izvođenje protivterorističkih dejstava i u svom sastavu objedinjuje mlađe pripadnike koji su uspešno kompletirali kurseve osnovne i više protivterorističke obuke, stručna usavršavanja iz oblasti preciznog gađanja i tome slično. Više operativnih četa namenjeno je izvršavanju zadataka i poslova iz domena neposredne fizičke zaštite određenih lica i objekata od posebnog značaja, a u njihov sastav raspoređuju se, po pravilu, specijalisti za zaštitu lica i objekata, a na osnovu prethodne procene starešina. Operativne čete u svom sastavu broje između 50 i 60 pripadnika. Čete se dalje dele na operativne vodove, od kojih svaki, po pravilu, broji 3-4 taktička tima. Radi održavanja i uvećavanja borbene gotovosti pripadnika i operativnosti cele jedinice, plan i program obuke pripadnika osmišljen je tako da, po potrebi, pripadnici bilo kojeg tima mogu efikasno učestvovati u neposrednom izvršavanju zadataka ili pružati asistenciju timovima bilo koje čete.

Logističke potrebe Odreda vojne policije specijalne namene „Kobre” pokriva Logistički bataljon Gardijske brigade Vojske Srbije.

Jedinica u svom sastavu danas ima i manji broj veoma sposobnih pripadnica različitih specijalnosti.

OBUKA

Odluku o organizaciji i izvođenju selekcije kandidata za radno mesto u Odredu vojne policije specijalne namene „Kobre“ donosi komanda odreda, shodno potrebama jedinice i broju raspoloživih radnih mesta koji je predviđen važećom sistematizacijom. Pre početka inicijalnih provera i testiranja, odluka o konkursu se blagovremeno objavljuje kako bi zainteresovani imali određeno vreme za dostavljanje potrebnih dokumenata. Prijavljivanje je dobrovoljno, a kandidati se biraju isključivo iz profesionalnog sastava Vojske Srbije.

Prikaz obučenosti grupe za neposrednu fizičku zaštitu određenog lica pogledajte na našem YouTube kanalu .

Predselekcija kandidata počinje bezbednosnim proverama svakog kandidata, kao i proverom podnetih dokumenata. Potom slede obavezni zdravstveni pregledi, koji se izvode na Vojnomedicinskoj akademiji na Banjici u Beogradu i koji podrazumevaju provere krvnog pritiska, rada srca pod opterećenjem, pluća, provere očnog vida, sluha i slično. Kandidati koji dobiju pozitivne ocene lekara specijalista, upućuju se na selekciju.

Mesto u elitnoj i najstarijoj protivterorističkoj jedinici Vojske Srbije želi svako, ali samo mali broj njih uspe to da ostvari. Standardi su izuzetno visoki, jer su „Kobrama“ potrebni samo najbolji pojedinci. Da bi poneo crnu beretku i amblem jedinice na ramenu, kandidat mora proći težak i dug put uz konstantno dokazivanje.

Prvi segment selekcije jeste klasičan dril koji traje mesec dana. Počinje u okviru kompleksa baze „Kobri“ i Vojne akademije na Banjici klasičnim proverama fizičke snage, izdržljivosti i fizičke kondicije. Po pravilu, određen procenat kandidata ne zadovolji kriterijume već na ovim prvim testovima. Dril je koncipiran tako da kandidate dovede do granica fizičke izdržljivosti i da ih natera da ozbiljno preispituju motive prijavljivanja.

Kod njih je prisutan strah u smislu da neće moći da ispune zadatak koji se postavi pred njih. Zato instruktori kandidatima nameću stav da veruju u sebe i da je to jedinica za koju ne postoji zadatak koju ne može da izvrši. Instruktori na početku obuke sve rade sa njima kako bi im ličnim primerom pokazali da zadatak može da se uradi.

D.M.
instruktor u jedinici

Uz vežbe snage, izvode se i dugi marševi u punoj opremi po teškom terenu, koji skoro da su simbol drila srpskih „Kobri“, a mnogi pripadnici su zaradili uspomene na njih za ceo život, u vidu ožiljaka na stopalima. Oni, čija je volja dovoljno snažna da istrpe neudobnosti koje im instruktori konstantno priređuju, steći će zavidnu fizičku kondiciju koja će im biti veoma značajna za uspešno savladavanje narednih faza selekcije.

Po završenom drilu, preostali kandidati se upućuju na osnovnu obuku koja se izvodi na više lokacija u zemlji i takođe je selektivnog karaktera. U prva tri meseca osnovne obuke fizička sprema kandidata se diže na viši nivo, a u okviru specijalne fizičke obuke izučava se i primenjeno borenje kroz veštine poput karatea, boksa, kik-boksa, aikidoa i drugih. Značajna pažnja posvećuje se i tehnikama koje se izvode u parteru. Kandidati takođe izučavaju i tehnike odbrane od napadača golim rukama, kao i upotrebom hladnog ili vatrenog oružja, odnosno drugog oruđa (vojnog ašova, sekirice, palice itd). Za ovaj segment obuke zadužen je iskusni instruktor Dušan Jakovljević, koji svojom formom, a pre svega velikim iskustvom i odlučnim držanjem, postavlja standarde i uliva poštovanje mlađim kandidatima. Izvodi se i intenzivna nastava upotrebe naoružanja (kursevi upotrebe pištolja, automata i automatske puške) sa gađanjima, gde se značajna pažnja usmerava na bezbedno rukovanje i nošenje oružja, posebno kada se metak nalazi u cevi, a na strelištu kandidati prvo savladavaju tehnike preciznog gađanja, a potom usavršavaju i borbeno, uz upotrebu nacionalnog i stranog naoružanja koje se upotrebljava u jedinici. Određeni segmenti vatrene obuke se izvode i u pištoljskoj streljani u okviru kasarne „General Jovan Mišković”, odnosno streljani u kasarni „Rastko Nemanjić”^[1] u Pančevu, kao i na vojnom poligonu „Peskovi”. U ovoj fazi obuke izučava se i veračka obuka, zatim upotreba vojnih tehničkih sredstava, kao i segmenti stručne vojnopolicijske obuke.

Prikaz obučenosti u pištoljskoj streljani pogledajte na našem YouTube kanalu .

Prva tri meseca osnovne obuke organizovana su tako da razvijaju individualna znanja i veštine kandidata. Rezultati na testovima svakog kandidata se pomno prate i beleže i imaju presudan značaj prilikom evaluacije kandidatovih sposobnosti od čega zavisi njegov dalji status.

Po završetku prve faze osnovne obuke, u sledećih šest meseci preostali kandidati najveći deo testova izvršavaju u grupama. Provere u ovoj fazi pažljivo su osmislile generacije instruktora „Kobri“ i postavile ih tako da se često mogu izvršiti samo dobrim timskim radom. U ovoj fazi kandidati intenzivnije izučavaju elemente taktike, potom osnove specijalnih dejstava i taktiku postupanja brzih intervencija u svim uslovima, borbu u urbanim uslovima, talačke situacije i njihovo rešavanje u objektima ili otetim prevoznim sredstvima, elemente neposredne fizičke zaštite i obezbeđenja važnih ličnosti i objekata od posebnog značaja i slično.

Po završetku šestomesečne obuke, tim instruktora vrši procenu ostvarenih rezultata svakog kandidata^[2], kao i njegovog ponašanja u ekstremno stresnim uslovima, njegovu odlučnost, želju i sposobnost da bude vođa, da poštuje autoritete i slično. Ukoliko kandidat zadovoljava visoke standarde „Kobri“ prima se u jedinicu na rad na određeno vreme, ali svakog momenta može biti vraćen u matičnu jedinicu. Tokom rada na određeno vreme u odredu, kandidat nastavlja sa obukom i dokazivanjem. Ukoliko zadovolji na probnom radu, prima se u stalan radni odnos u Odredu vojne policije specijalne namene „Kobre“ i može ponosno poneti prestižne oznake.

Detalje sa vatrene obuke na otvorenom strelištu pogledajte na našem YouTube kanalu .

Dalja obuka pripadnika izvodi se konstantno, kroz dalju specijalizaciju i stručno usavršavanje. Veliki deo kadra „Kobri“ je tokom karijere završio osnovni padobranski kurs, koji se izvodi sa pripadnicima 63. padobranske brigade u Nišu, odnosno osnovnu ronilačku obuku, koja se izvodila u 82. pomorsko-diverzantskom centru, čiji su pripadnici posle osamostaljenja Republike Crne Gore prešli u Srbiju.

Obuka u zimskim uslovima izvodi se najčešće na planini Kopaonik i pored redovne fizičke obuke, odnosno obuke preživljavanja u zimskim uslovima, podrazumeva i obuku skijanja, pružanja prve pomoći, specijalna dejstva u zimskim uslovima i druge elemente.

Specifičnost zadataka obezbeđivanja lica, pored stručnosti, zahteva od pratioca i određenu dozu zrelosti ponašanja. Pratilac mora biti smirena osoba, sa veoma dobrom sposobnošću zapažanja, vladanja emocijama. Dalje, iskusni pratilac mora biti sposoban da racionalno procenjuje situacije, jer od toga zavisi bezbednost ličnosti koja se štiti, a mora poznavati i strane jezike, kao i osnovna pravila bontona. Na osnovu našeg dosadašnjeg iskustva, kao odličnom se pokazala praksa da se zadaci ove vrste poveravaju starijim pripadnicima koji su prethodno dokazali svoj status i koji su profesionalno ostvareni.

D.M.
instruktor u jedinici

S obzirom da se značajan deo zadataka koji se poveravaju odredu odnosi na poslove iz domena neposredne fizičke zaštite i zaštite objekata, pripadnici četa prolaze stručne kurseve iz ove oblasti u zemlji, ali i u inostranstvu. Da bi stekli zvanje pratioca, pripadnici moraju uspešno savladati zahtevne kurseve obezbeđenja lica i objekata, a stručna usavršavanja iz ove oblasti podrazumevaju i kurseve brze vožnje koji se redovno organizuju i na aerodromu Kovin u blizini Smedereva. Raspoređivanje u okviru četa za obezbeđenje zavisi od afiniteta pripadnika, ali u velikoj meri i od procene starešina.

O visokim standardima i valjanoj obuci koja se izvodi u Odredu vojne policije specijalne namene „Kobre“ svedoče i činjenice da su godine 2000. alpinisti jedinice učestvovali u osvajanju najvišeg vrha na svetu, Mont Everesta, dok pripadnici „Kobri“ redovno učestvuju i ostvaruju zapažene rezultate na brojnim sportskim takmičenjima u zemlji i inostranstvu, u oblastima orijentiringa, borilačkih veština, atletskim disciplinama i slično. U februaru 2020. godine tim „Kobri“ je prvi put učestvovao na prestižnom međunarodno takmičenju „Dubai SWAT Challenge 2020“, osvojivši 17. mesto.

Pripadnici jedinice organizovali su tokom februara 2003. godine i IPSC klub „IPSC Kobre“ i uspešno se takmiče i u ovoj vrsti sporta.

OPREMA

Radi pravilnog razumevanja kriterijuma po kojima se jedinica ove vrste oprema, važno je obratiti pažnju na definisanu namenu jedinice, ali i aktuelne bezbednosne potrebe na različitim nivoima, na koje takođe utiču i aktuelne političke prilike.

Odred je opremljen savremenim i pouzdanim naoružanjem i opremom proizvođača iz Srbije i inostranstva. U kategoriji poluautomatskih pištolja u upotrebi su „CZ 99”, kalibra 9×19 mm Parabellum, nacionalnog proizvođača „Zastava oružje” iz Kragujevca, koji se koristi prilikom izvođenja selekcije i obuke kandidata za radno mesto u odredu. Odred raspolaže i određenim brojem modela „CZ 999” u istom kalibru, koji je nacionalni proizvođač konstruisao za potrebe pripadnika jedinica za specijalne namene, kao i „compact”^[3] varijantama ovih modela. Osnovni model na zaduženju pripadnika je austrijski „Glock 17”, četvrte generacije (manji broj pripadnika duži „Glock 17 Gen 3”) u 9×19 mm Parabellum. Na zaduženju u jedinici je i određen kontingent austrijskih modela sa navojima za montiranje prigušivača pucnja. Odred raspolaže i kontingentom kompakt modela „Glock 19”, kao i izraelskim modelima „Jericho 941F”, odnosno „Jericho 941FP”, svi u 9×19 mm Parabellum, a jedinica raspolaže i određenim brojem revolvera tipa „Smith & Wesson” i drugim. Kontingent pištolja „CZ 75 SP-01 Shadow” u kalibru 9 mm je nabavljen za pripadnike koji se ujedno takmiče i u praktičnom streljaštvu i godinama postižu zapažene rezultate. Za potrebe operativnog dela kadra obezbeđene su futrole za spušteno nošenje tipa „BLACKHAWK! SERPA Tactical Level 2” u crnoj boji, zatim vrhunske „kydex” futrole za modele „Glock 17” i „Shadow”, nabavljene od proizvođača Horned Viper, a mogu se primetiti i holsteri „5.11” predviđeni za pištolje „Glock 17”. Prilikom obavljanja zadataka i poslova neposredne fizičke zaštite određenih lica pripadnici koriste futrole za prikriveno nošenje koje se najčešće montiraju na opasač ili kaiš. Većina modela ovih futrola izrađuje se od specifičnog materijala „kydex”, a modeli na zaduženju pripadnika najčešće dolaze od izraelskih proizvođača.

Jedinica raspolaže i pouzdanim automatima (eng. submachine gun) u kalibru 9×19 mm Parabellum različitih proizvođača, poput nemačkih „HK MP5 A3” sa izvlačećim (teleskopskim) kundakom.

Ovi pouzdani modeli se modernizuju (i prilagođavaju za potrebe CQB) montiranjem šina, najčešće proizvođača „FAB Defense”, jurišnog rukohvata „TAL-4” istog proizvođača, zatim lampe „UTG”, kao i holografskog nišana renomirane kompanije „EOTech”.

Odred raspolaže i skraćenim modelima „Heckler & Koch MP5 K” u kalibru 9 mm, koji se usled izražene kompaktnosti mogu koristiti i za potrebe prikrivenog nošenja. Od istog proizvođača dolaze i noviji modeli „HK UMP” takođe u kalibru 9 mm, a jedinica raspolaže i manjim brojem oružja za ličnu zaštitu (eng. personal defense weapon — PDW) „ERO”, kao i „ERO mini”, koje je hrvatski proizvođač izradio u kalibru 9×19 mm Parabellum, po uzoru na izraelski „Uzi”.

U kategoriji automatskih pušaka, u upotrebi su puške nacionalnog proizvođača „Zastava oružje”, u modelima „M-70 AB1” sa fiksnim drvenim i „M-70 AB2” sa preklapajućim kundakom, predviđene za istočni kalibar 7,62×39 mm. Puške nacionalne proizvodnje rađene su po uzoru na sistem „kalašnjikova” i najčešće se upotrebljavaju za potrebe izvođenja selekcije i obuke kandidata, odnosno pripadnika, kao i tokom izvršavanja namenskih zadataka, poslova i radnji u ruralnom okruženju. U istom kalibru dolazi i odlična istočnonemačka verzija „AK-47” na koju se po potrebi montira potcevni bacač granata 40 mm. Prelaskom jednog dela iskusnih specijalaca tadašnjeg Bataljona za protivteroristička dejstva „Sokolovi” ranije Specijalne brigade Vojske Srbije, u jedinicu je prenet i kontingent kompaktnih sistema „Heckler & Koch G36 Commando”, u kalibru 5,56 mm. Opremanjem elitnih jedinica Vojske Srbije prema projektu „1500” značajno su uvećani i kapaciteti odreda. Zahvaljujući zajedničkom trudu rukovodstva jedinice i Ministarstva odbrane odred je opremljen kontingentom belgijskih pušaka „FN SCAR L”, u modelu „CQC” sa skraćenom cevi i „STD”, sa standardnom dužinom cevi, oba u kalibru 5,56×45 mm NATO.

Zavisno od potreba, automatske puške i SMG modeli iz arsenala Odreda vojne policije specijalne namene „Kobre” mogu se prilagođavati potrebama strelaca i zadataka montiranjem „red dot” nišana tipa „Aimpoint CompM4”, koji se po potrebi mogu kombinovati sa uveličavačima „Aimpoint 3×MAG”, ili holografskih „EOTech XPS2-0”^[4], odnosno kvalitetnih uređaja „Elcan Specter DR 1-4×”. Na sisteme se dalje mogu montirati ergonomski jurišni rukohvati, trouglasti dodaci za pothvat oružja, taktičke lampe — najčešće proizvođača „UTG” i druga oprema pogodna za montiranje na standardizovane Picatinny šine na oružju, ili posebne nosače koji imaju istu namenu.

Za potrebe bliske urbane borbe mogu se upotrebiti odlične taktičke sačmarice italijanskog proizvođača „Benelli Armi SpA” u varijantama „M3 Tactical” i „M4 Tactical”, obe u 12/70.

Što se pušaka za precizno gađanje tiče, odred raspolaže poluautomatskim puškama „M-76” u kalibru 7,92×57 mm Mauzer, proizvođača „Zastava oružje” na koje se po pravilu montira optički nišan „Zrak M-76 4×5°10”. Pomenute puške takođe su rađene po sistemu „kalašnjikova”, a kao kruna među puškama ove namene jesu finske „Sako TRG” u modelu „42”, sa sistemom manuelnog repetiranja, predviđene za kalibar .338 Lapua Magnum. U konfiguraciji sa optičkim nišanom „Schmidt & Bender Police Marksman II” predstavljaju veoma efektivno oružje na distancama 1000-1500 metara. Za potrebe uništavanja zaklonjenih ili lakooklopljenih meta na većim distancama odabranim strelcima odreda na raspolaganju su dalekometne „M-93 Crna strela” sa sistemom manuelnog repetiranja u kalibru 12,7×108 mm, nacionalnog proizvođača „Zastava oružje”.

U kategoriji oružja za podršku, odred raspolaže lakim mitraljezima „FN Minimi MK3”, sa teleskopskim kundakom i u kalibru 5,56 mm, kao i sa sistemima „Zastava M-84” u kalibru 7,62×54 R nacionalnog proizvođača „Zastava oružje”. Od istog proizvođača nabavljaju se i pouzdani automatski bacači granata (ABG) „Zastava M-93” kalibra 30 mm.

Za potrebe odreda nabavljene su crne dvodelne uniforme, različitih proizvođača. Od maskirnih, jedinica raspolaže dvodelnim uniformama, kao i kombinezonima u ruralnim šarama „M-01”, „M-02” i „M-03” proizvođača „Mile Dragić”, a u upotrebi su i dvodelne uniforme i kombinezoni u digitalnoj ruralnoj šari „M-10”, nacionalnog proizvođača „Jumko”. Pomenuta šara usvojena je kao standardna maskirna šara u Vojsci Srbije. Tokom 2018. godine za potrebe „Kobri” izrađena je jednobojna taktička uniforma „Cobra Tactical”, proizvođača „Jumko ad”. Sivomaslinasti komplet za specijalce sadrži taktičke pantalone, bluzu, dve polo majice, dve pamučne majice, taktički duks letnji, taktički duks zimski, soft shell jaknu i zimsku jaknu. Za potrebe stapanja sa okruženjem odabrani strelci^[5] Odreda vojne policije specijalne namene „Kobre” koriste maskirna odela „ghillie” proizvođača „Mile Dragić”. Preko uniformi i kombinezona oblače se taktički, odnosno balistički prsluci, a ovi drugi najčešće u varijanti nosača ploča (eng. plate carrier), radi veće pokretljivosti. U upotrebi su modeli crne boje proizvođača „Hornet doo” iz Novog Sada, odnosno modeli koje je krajem 2019. isporučio „Jumko ad”, u varijantama nosač ploča i pancir (eng. body armor), takođe u crnoj boji. Taktičke opasače u upotrebi, najčešće u crnoj boji, potpisuju različiti proizvođači — „Mile Dragić”, „Jumko ad”, „SOD”. Pri obavljanju aktivnosti iz oblasti neposredne fizičke zaštite određenih lica, balistička zaštita može se ostvarivati i upotrebom posebnih zaštitnih balističkih tašni u čije džepove se umeću balističke ploče. Tašne se najčešće opremaju sa tri panela balističke zaštite IIIA. Od čizama, u upotrebi su modeli „Haix Black Eagle Tactical 20 High” u crnoj boji, kojima su pripadnici prilično zadovoljni. Značajan kontingent kvalitetnih i atraktivnih „LOWA Zephyr GTX MID TF” borbenih patika u crnoj i „sage”^[6] boji isporučilo je preduzeće „Horus doo”.

Balistička zaštita glave ostvaruje se visokosečenim (eng. high cut) balističkim šlemovima druge generacije, u crnoj boji, koje je zajedno sa platnenim navlakama isporučio „Jumko ad”, krajem 2019. Prilikom izvođenja padobranske ili alpinističke obuke pripadnicima su na raspolaganju i kacige „JOBE”, odnosno kacige MICH 2002 dizajna, sa taktičkim šinama i čeonim nosačem, u crnoj boji, kojima se glava štiti od posledica mehaničkih udaraca ili raznih fragmenata. Zaštita očiju ostvaruje se taktičkim naočarima „Revision Military Wolfspider”, kao i modelima „Bullet Ant Tactical” i „Sawfly Military”, od istoimenog proizvođača.

Za specifične aktivnosti mogu se upotrebiti višenamenski binokulari „JIM UC”, odnosno dnevno-noćni laserski daljinomeri „Moskito”, oba sistema nabavljena od francuskog proizvođača „Safran Electronix & Defense”.

Kada su u pitanju taktičke rukavice, nabavljaju se različiti modeli pouzdanih proizvođača iz inostranstva, kao što su „BLACKHAWK!”, zatim „5.11”, „Pentagon” i „Mechanix”. Shodno afinitetima često i pripadnici u privatnoj režiji nabavljaju modele pomenutih proizvođača. Od istih proizvođača dolaze i štitnici za kolena i laktove.

Za potrebe Tima za protivdiverzionu zaštitu posebna oprema, poput detektora, deminerskih odela i tome slično, nabavlja se od nekoliko pouzdanih proizvođača iz inostranstva. Tim vodiča službenih pasa raspolaže primercima rasa labrador, retriver i nemački ovčar.

Za potrebe prevoza ljudstva u urbanim sredinama jedinica upotrebljava terenska vozila tipa „Mercedes-Benz G-500”, dok su za potrebe prevoza važnih ličnosti obezbeđene limuzine kompanija „Audi”, „Mercedes-Benz” i drugih, koje su prilagođene potrebama jedinice.

Taktička komunikacija realizuje se različitim sistemima „Motorola”.

SARADNJA

Sastavni deo stručnog usavršavanja pripadnika Odreda vojne policije specijalne namene „Kobre” jesu zajedničke taktičke vežbe i bezbednosni seminari sa jedinicama iz zemlje i inostranstva. U zemlji, odred održava dobru saradnju sa elitnom 72. brigadom za specijalne operacije i 63. padobranskom brigadom Vojske Srbije, Specijalnom antiterorističkom jedinicom, kao i Jedinicom za obezbeđenje određenih ličnosti i objekata MUP Republike Srbije. Zajedničke vežbe, seminari, sportski događaji i takmičenja u gađanju jesu prilika za provere obučenosti i operativnosti, a i jačanje zajedničkog odgovora na sve vrste bezbednosnih pretnji.

Godine 2009. inicijativom Ministarstva odbrane Republije Srbije, Uprava Vojne policije i rukovodstvo „Kobri” organizovali su dvonedeljnu združenu obuku srpskih i francuskih elitnih jedinica. Subjekti obuke bili su pripadnici francuske GIGN, a sa srpske strane, pored „Kobri” učestvovali su i specijalci iz policije, tadašnje PTJ, SAJ i Uprava za obezbeđenje MUP. Najveći deo obuke odnosio se na razmenu iskustava iz domena neposredne fizičke zaštite određenih lica i izvođenja protivterorističkih dejstava. Iste godine ostvarena je i saradnja sa francuskom RAID.

Tokom 2010. godine, pripadnici GIGN su ponovo bili gosti pripadnika „Kobri”, što je još jedna potvrda kvalitetne saradnje i prijateljskih odnosa dvaju jedinica.

Pripadnici „Kobri” u više navrata su izvodili obuku i sa jedinicama iz Izraela, a tokom 2013. godine jedan deo pripadnika je uspešno završio dvonedeljni specijalistički kurs „Close Protection”, organizovan u Izraelu.

[1] Kasarna „Rastko Nemanjić” je i centralna baza 72. brigade za specijalne operacije Vojske Srbije.
[2] Može se desiti da kandidat uspešno kompletira selektivnu obuku, ali ipak ne bude raspoređen u operativni deo jedinice, usled negativne procene njegovog psihološkog profila od strane instruktorskog tima.
[3] Stručni izraz za modele oružja sa skraćenom dužinom cevi, a samim tim i ukupnom dužinom oružja. Kod modela „CZ 99” srpskog proizvođača, cev pištolja sa zatvaračem, povratna opruga i navlaka skraćeni su za 8 mm u odnosu na standardne modele.
[4] Tokom 2016. godine zalaganjem rukovodstva Ministarstva odbrane uvećani su kapaciteti opreme, te je, pored ostalog, značajno proširen kontingent holografskih nišana na zaduženju u jedinici.
[5] Stilski izraz kojim se označavaju specijalisti iz oblasti preciznog gađanja. U upotrebi je i izraz „specijalisti snajperizma”.
[6] U pitanju je svetlija nijansa zelene boje.

Tweet

• ODRED KOBRE
• VOJSKA
• VOJSKA SRBIJE
• SPECIJALNE JEDINICE
• ODRED VOJNE POLICIJE SPECIJALNE NAMENE KOBRE

Tekst je autorsko delo urednika sajta. Tekst je u celini zaštićen autorskim pravima. Kopiranje ili preuzimanje na drugi način, bez dozvole urednika, podložno je tužbi.