Sistem „MK3“, u kalibru 5,56 mm. : specijalne-jedinice.com

Početkom sedamdesetih godina dvadesetog veka, konstruktor Ernest Vervier uvideo je potrebu za izradom lakšeg i mobilnijeg mitraljeza, koji bi uz zadovoljavajuću preciznost paljbe mogao da se upotrebi u realizaciji različitih borbenih zadataka. Na ovoj teorijskoj osnovi izradio je prvu konstrukciju tokom 1974, koja je u narednim godinama nekoliko puta bila modifikovana pre nego što je početkom osamdesetih šire prihvaćena, pre svega u američkim oružanim snagama.

FN Minimi^[1] je laki mitraljez koji funkcioniše po principu pozajmice barutnih gasova sa rotirajućim zatvaračem kao sistemom bravljenja. Ciklus rada počinje iz zadnjeg položaja zatvarača (kako ne bi došlo do nekontrolisanog opaljenja metka). Povlačenjem obarača zatvarač kreće napred, uzima metak, uvodi ga u cev i bravi rotiranjem pomoću dva masivna brega, a opaljenje se vrši udarnom iglom. Deo barutnih gasova pokreće klip koji potom povlači nosač zatvarača unazad radi odbravljivanja i izbacivanja čaure. Mitraljezi„FN Minimi“ danas se nude u dva NATO kalibra, 5,56×45 mm i 7,62×51 mm. Sve verzije isporučuju se isključivo sa automatskim režimom rada, a zanimljivo je da je prototip mitraljeza bio prvo namenjen 7,62 NATO kalibru, da bi se kasnije konvertovao za 5,56×45 mm kalibar u kojem je danas znatno više zastupljen. Modeli predviđeni za 7,62×51 mm NATO izrađeni su početkom novog milenijuma, na zahteve Komande za specijalne operacije Vojske SAD (eng. USSOCOM) i u velikoj meri sastavljeni su od istih delova kao varijante koje koriste 5,56. Ipak, kako ne bi dolazilo do mešanja delova modela koji koriste različite kalibre, elementi su dizajnirani tako da se oružje ne može valjano sklopiti delovima različitih verzija.

Izuzetna preciznost i respektabilna vatrena moć, dobra ergonomska rešenja i balansiranost masa, uz racionalnu masu za oružje ovog tipa, učinili su da mitraljezi „FN Minimi“ danas budu usvojeni u formacijama u preko 45 zemalja.

Sanduk mitraljeza izrađen je od presovanog čelika. Regulator protoka gasova kod modela koji koriste 5,56×45 mm nudi podešavanje za rad u normalnim i u ekstremnim uslovima^[2], dok je kod modela za 7,62×51 mm taj sistem samopodešavajući.

Kundak je izrađen od kvalitetnog polimera i zavisno od modela može biti fiksni ili teleskopski. Kontrola trzaja unapređena je ugradnjom hidrauličnog amortizera trzaja, a treba još istaći da se sve verzije FN Minimi mitraljeza mogu isporučiti sa ili bez Picatinny šina.

Specijalista Odreda vojne policije specijalne namene „Kobre“ naoružan sistemom „MK3“ u kalibru 5,56 mm, tokom taktičko-pokazne vežbe. : specijalne-jedinice.com

Rukohvat mitraljeza je takođe izrađen od kvalitetnog polimera i prvobitno je kopiran sa rešenja na puščanim sistemima „FAL“ i „FNC“, da bi kasnije bio modifikovan, sa primetnim lateralnim, ergonomskim žlebovima. Ispred rukohvata smešten je obarač sa branikom, a sa leve strane sanduka, iznad rukohvata postavljena je mehanička kočnica u vidu kružnog tastera koja u zakočenom položaju blokira obarač. Pritiskom tastera udesno, indikator u vidu prstena crvene boje pokazuje da je oružje otkočeno.

Uvodnik redenika postavljen je sa leve strane, a kutija sa municijom može se montirati na utvrđivač postavljen sa donje strane oružja. Redenici su sa samootpadajućim člancima a sistem povlačenja je sa dva zupca. U odnosu na uvodnik redenika, pod uglom od 45 stepeni sa donje strane postavljen je usadnik okvira koji prima standardne „M-16“ okvire^[3] kapaciteta 20 ili 30 metaka. Usadnik okvira opremljen je zaštitnim poklopcem na kojem je postavljena i mala poluga za otpuštanje okvira. Postavljanje ovih usadnika rešeno je tako da uvođenje redenika onemogućava istovremeno uvođenje okvira i obrnuto.

Ručica za zapinjanje zatvarača je valjkastog oblika i zajedno sa otvorom za izbacivanje čaura postavljena je sa desne strane sanduka mitraljeza.

Teška cev je hromirana sa unutrašnje strane, ožljebljena udesno šest puta, sa korakom uvijanja od 1:178 mm (1:7 inča) kod modela koji upotrebljavaju 5,56×45 mm NATO, odnosno 1:305 (1:12 inča) kod modela koji upotrebljavaju 7,62×51 mm NATO. Na cev je montirana i preklapajuća ručica za nošenje oružja, a brza zamena cevi omogućena je preko jednostavne brave postavljene sa leve strane sanduka preko koje je cev fiksirana u sanduk. Na ustima cevi nalazi se razbijač plamena sa radijalnim prorezima.

Mehanički nišani potpuno su podesivi i smešteni sa gornje strane oružja. Zadnji je diopterskog tipa i ima podeljke na svakih 100 metara sve do razdaljine od 1000 metara. Montiranje dodatne taktičke opreme moguće je postavljanjem nosača „Picatinny“ šina duž gornje strane oružja, kao i tri šine na sa leve, desne i donje strane pothvata, tj. po rasporedu 3-6-9.

Sklopivi dvonožac podesiv je po visini, a svaka nožica može se podesiti na tri položaja i dozvoljava bočno podešavanje do 15 stepeni u svaku stranu. Radi bolje stabilnosti, nožice su sa donje strane opremljene četvorougaonim platformama. Dodatno, mitraljezi FN Minimi mogu se po potrebi montirati i na tronožna postolja tipa „FN Herstal 360“ i „US M122“, odnosno na specijalizovana vozila, plovila ili vazduhoplove.

Pored modela sa standardnom dužinom cevi, mitraljezi „FN Minimi“ u kalibru 5,56×45 mm NATO nude se i u verziji „Para“ koja ima skraćenu cev dužine 349 mm i teleskopski kundak. Modeli u kalibru 7,62×51 mm NATO razlikuju se u fiksnom ili teleskopskom kundaku, a oni sa oznakom „T.R.“ imaju tri integrisane „Picatinny“ šine na pothvatu mitraljeza.

Kompanija „FN Herstal“ je novembra 2013. godine predstavila novi model „FN Minimi“ mitraljeza, pod oznakom „FN Minimi MK3“.

Predviđen je za oba NATO kalibra, a od prethodnih modela razlikuje se po teleskopskom kundaku koji je ergonomski značajno poboljšan, podesiv na 5 dužina guranjem opruge smeštene na početku kundaka sa donje strane. Pored toga, podesiva je i ergonomska obrazina. Ručica za zapinanje zatvarača takođe je ergonomski poboljšana, a izvršene su i modifikacije sklopivog bipoda koji u preklopljenom položaju ne ometa postavljanje dodatne opreme na donju Picatinny šine, kao što je jurišni rukohvat. Konstruktori su nove modifikacije i dodatke konstruisali tako da se lako mogu montirati i na sve prethodne modele mitraljeza FN Minimi, što u velikoj meri olakšava logistiku njihovog usvajanja među postojećim korisnicima.

[1] Skraćeno od „Mini Mitrailleuse“, što u prevodu znači „mali mitraljez“.
[2] Kao što su, na primer, velika zaprljanost ili ekstremne temperature.
[3] Okviri su standardizovani NATO standardom 4179 - NATO STANAG 4179.

Tekst je autorsko delo urednika sajta. Tekst je u celini zaštićen autorskim pravima. Kopiranje ili preuzimanje na drugi način, bez dozvole urednika, podložno je tužbi.