ANTIMATERIJALNE PUŠKE „BARRETT“

Potreba za neutralisanjem značajnih neprijateljevih ciljeva sa relativno bezbednih rastojanja, dovela je do konstrukcije antimaterijalnih pušaka u moćnim 12,7 kalibrima, koje su u upotrebi više od trideset godina. Iskustva iz upotrebe ubrzo su pokazala da pored uništavanja protivnikove tehnike na distancama do 2000 metara, ovi sistemi mogu efikasno da se primene i za uništavanje zaklonjenih ljudskih ciljeva, odnosno ciljeva od posebnog značaja za neprijatelja.

CoverPhoto

Specijalista sa modelom „M82 A1“ i optikom „Swarovski 10×42“. : specijalne-jedinice.com

Američka kompanija „Barrett Firearms“ je predstavila svoj prvi sistem 1982. godine, pod oznakom „Barrett M-82 A1“. Kompletnu konstrukciju osmislio je i realizovao osnivač kompanije, Roni Baret (eng. Ronnie Barrett). Prvi značajniji posao kompanija je sklopila tokom 1989. godine, kada je kontingent od oko 100 sistema „M-82 A1“ isporučen švedskim oružanim snagama. Prekretnica u reputaciji i razvoju kompanije „Barrett“ desila se godinu dana kasnije, kada je za potrebe američkih oružanih snaga u Kuvajtu i Iraku isporučen novi kontingent ovih pušaka koje su se tokom operacija „Pustinjska oluja“ i „Pustinjski štit“ veoma dobro pokazale.

Dalji rad konstruktora doveo je do stvaranja „bullpup“ verzije pod oznakom „Barrett M-82 A2“ tokom 1987. godine, namenjene za gađanje sa ramena, ali se na tržištu nije pokazala dobro, pa je dalja proizvodnja obustavljena.

Noviji model, koji je zastupljen u većem obimu u američkim oružanim snagama, nosi oznaku „Barrett M-107“ i među najbitnijim novinama treba spomenuti postavljanje standardne „Picatinny“ šine duž gornjeg dela sanduka oružja, koja omogućava montiranje opto-elektronskih uređaja različitih namena. Takođe, na zadnjem delu kundaka dodata je sklopiva nožica, zarad bolje stabilizacije prilikom taktičko-borbene upotrebe oružja.

Vremenom, usled izmenjenih taktičko-tehničnih zahteva i zadataka na terenu, javila se potreba za lakšom i kompaktnijom platformom. Stoga, tokom devedesetih godina „Barrett Firearms“ na tržište izlazi sa dva „bullpup“ modela, prvo „M-90“, pa zatim i sa „M-95“. Model „M90“ je za 30 cm kraći od „M82 A1“, sa manjim kapacitetom okvira, znatno lakši i jeftiniji. Par godina kasnije, nova unapređenja u vidu pomeranja rukohvata i okidačkog mehanizma unapred za 25 mm i zakrivljivanja ručice zatvarača unazad radi lakšeg rukovanja integrisana su u konstrukciju modela „M95“.

Sistem Barrett M82 A1 je antimaterijalna, poluautomatska puška za precizno gađanje koja funkcioniše po principu kratkog trzaja cevi sa rotirajućim zatvaračem kao sistemom bravljenja. Prilikom opaljenja, cev i zatvarač kreću se zajedno unazad oko 45 milimetara, potiskujući dve opruge na vođicama, postavljene sa donje strane cevi, kao i glavnu oprugu postavljenu u kundaku. Po zaustavljanju, zatvarač se rotira i odbravljuje preko tri velika brega postavljena pod uglom od 120 stepeni, pa potom zajedno sa nosačem putuje unazad radi izbacivanja čaure.

Sanduk puške sastoji se od gornjeg i donjeg dela, spojenih dvema čivijama postavljenim popreko. Kundak nema obrazinu, a sa donje strane opremljen je pomoćnim rukohvatom. Zadnja strana opremljena je dobro profilisanim gumenim amortizerom trzaja. Rešenje plastičnog pištoljskog rukohvata preuzeto je sa američkih puščanih sistema „M-16/AR-15“, kao i pozicija i konstrukcija poluge kočnice, koja je smeštena na levoj strani sanduka i lako je dostupna. Ovo prvenstveno zbog navike pripadnika američkih oružanih snaga na ergonomiju i raspored komandi pomenutih sistema. Okidanje je glatko, sa jasno naglašenim kolenom. Pretpostavka preciznosti ide preko 1 MOA.

Ručica zatvarača postavljena je sa desne strane oružja, a usadnik okvira postavljen je ispred rukohvata. Okviri su kapaciteta 10 metaka, a poluga za otpuštanje postavljena je iza njega. Ležište metka je hromirano.

TAKTIČKO-TEHNIČKE KARAKTERISTIKE
Dužina oružja [mm] Dužina cevi [mm] Korak uvijanja [mm] ≈
1220, 1447,8 [M82 A1] 508, 736,6 [M82 A1] 1:305, 1:381 [M82 A1]
1143 [M95] 736,6 [M95] 1:381 [M95]

Model M82 A1, Barrett. URL (15.9.2020).
Model M95, Barrett. URL (15.9.2020).
Barrett 2020 Catalog, Barrett. URL (15.9.2020).

Na prednjem delu sanduka može se montirati dvonožno postolje, izrađeno po uzoru na mitraljeski sistem „M-60“ i podesivo po visini. Donje strane nožica opremljene su četvorougaonim platformama radi stabilnijeg postavljanja na podlogu. Čelična cev puške ožljebljena je udesno, sa šest žlebova i korakom uvijanja od 1:381 mm. Uzdužni žlebovi sa spoljašnje strane cevi umanjuju njenu masu i pomažu hlađenje prilikom taktičko-borbene upotrebe. Na ustima cevi postavljena je masivna, dvokomorna gasna kočnica, kvadratnog preseka, usmerena unazad pod uglom od 45°. Efikasnom umanjivanju trzaja doprinosi i masivnost pokretnih delova mehanike.

Sa gornje strane puške smešteni su pomoćni, preklopivi mehanički nišani i zavareni čelični nosač optike proizvođača „Swarovski“ sa 10×42 uvećanjem. Končanica predviđa gađanje 500-2000 metara.

Preklapajuća ručica za nošenje postavljena je sa leve strane sanduka, ali van centra mase, pa nošenje oružja ipak nije optimizovano.

Za razliku od prethodnog modela, sistem „Barrett M95“ je antimaterijalna puška sa manuelnim sistemom repetiranja (eng. bolt action), sa modifikovanim Mauzerovim sistemom. Zatvarač je znatno kraći nego kod modela „M82A1“, klizi preko dve paralelne šine i bravi se preko 3 masivna brega postavljena pod uglom od 120°, omogućavajući tako brzo repetiranje dizanjem ručice zatvarača pod uglom od 60°. Pored dobrih ergonomskih rešenja, ovaj model je osetno jeftiniji, a zahvaljujući „bullpup“ konstrukciji puška je kraća i lakša nego „M82A1“. Rešenje kundaka je ergonomski isto kao kod prethodnog modela, s tim što je usadnik okvira zajedno sa mehaničkim delovima i sklopom zatvarača, pomeren iza pištoljskog rukohvata. Rukohvat i poluga kočnice ostali su nepromenjeni. Okvir je kapaciteta 5 metaka, za razliku od modela „M82A1“, dok je poluga za otpuštanje postavljena identično. Ležište metka je takođe hromirano. Okidanje je znatno bolje nego kod prethodnog modela, hod obarača je gladak, ujednačen i kratak. Preciznost puške je poboljašana i iznosi 1 MOA[1].

CoverPhoto

Model „M95“ iz naoružanja 72. brigade za specijalne operacije Vojske Srbije. : specijalne-jedinice.com

Konstrukciono rešenje sanduka je ostalo isto i sastoji se od gornjeg i donjeg dela, poprečno spojenih jakim čivijama. Na prednjoj strani postavljeno je dvonožno postolje, rešeno na isti način kao kod „M82 A1“.

Unutrašnjost čelične cevi puške je hromirana, ožljebljena udesno, sa 6 žlebova i korakom uvijanja od 1:381 mm. Sa spoljašnje strane, primetni su uzdužni žlebovi koji pomažu hlađenje i smanjuju masu cevi, a na ustima se nalazi prepoznatljiva gasna kočnica.

Sa gornje strane oružja smešteni su pomoćni, preklopivi mehanički nišani. Optički nišan tipa „Swarovski" 10×42 ima vertikalnu liniju končanice sa podeocima od 500 do 2000 metara i može se isporučiti na zahtev kupca. Između ovih oznaka primetne su podele po 50 metara, do 1200 metara razdaljine, dok je za veća odstojanja urađena i podela na svakih 25 metara.

[1] Odnosno 25 milimetara na rastojanju od 91 metar.

Tekst je autorsko delo urednika sajta. Tekst je u celini zaštićen autorskim pravima. Kopiranje ili preuzimanje na drugi način, bez dozvole urednika, podložno je tužbi.