Detalj sa obuke u forenzičkom ronjenju. : Dragan Božović

Važan deo svakodnevnih aktivnosti jedinice izvodi i posebno obučena i opremljena ronilačka grupa organizovana u okviru antiterorističkog tima B. Mogućnost izvođenja dejstava na i ispod površine svih vrsta vodenog okruženja, kao i na kopnu, čini ronilačku grupu važnim segmentom Specijalne antiterorističke jedinice, a dokazana profesionalnost i pouzdanost specijalista uvećava i operativnost cele jedinice.

Kurs osnovne ronilačke obuke se shodno usvojenom planu i programu obuke organizuje i izvodi nakon uspešno realizovane osnovne taktičke obuke, kao i kursa borbenog gađanja novopridošlih pripadnika. Osnovna ronilačka obuka se izvodi u teritorijalnim vodama Republike Crne Gore i po pravilu traje sedam dana. Osnovna ronilačka obuka trenutno nije obavezna za sve pripadnike crnogorske SAJ, ali postoji namera da se to u bliskoj budućnosti promeni izmenama plana i programa obuke. Pripadnici koji iskažu afinitete ka ovom segmentu obuke moraju biti odličnog zdravlja, dobri plivači, poznavati osnovne tehnike ronjenja na dah, a traži se i dobra koordinacija i brzina pokreta. Iako je specijalistički lekarski pregled obavezan uslov za sve kandidate za radno mesto u crnogorskoj Specijalnoj antiterorističkoj jedinici, pre upućivanja na kurs ronjenja mladi pripadnici iznova prolaze detaljan pregled, a tokom izvođenja ronilačke obuke prisutan je sve vreme i službeni lekar koji brine o njihovom zdravlju. U okviru osnovne ronilačke obuke pripadnici SAJ izučavaju sve segmente koji su predviđeni po programu CMAS (fra. Confédération Mondiale des Activités Subaquatiques). CMAS je prva internacionalna ronilačka škola, osnovana još 1959. godine i okuplja nacionalne ronilačke saveze. Kurs počinje teorijskim predavanjima o osnovnoj ronilačkoj opremi, kao i najvažnijim pravilima koja se moraju poštovati prilikom planiranja i izvođenja zarona, komunikaciji pod vodom i slično. Praktični deo obuke podrazumeva izvođenje tehnika ronjenja na dah u plićoj vodi, a kako se pripadnici postepeno oslobađaju od straha od vodenog okruženja — prelazi se na izučavanje složenijih radnji. Pripadnici moraju usavršiti tehnike pražnjenja maske i montiranja ronilačke opreme pod vodom, balansiranje i slično. Najsloženiji, ali za pripadnike i najzanimljiviji deo osnovnog kursa ronjenja jeste ronjenje upotrebom autonomnih aparata za disanje pod vodom koje se uvek izvodi u grupama, pa tako pripadnici uče kretnje u paru i u grupnoj formaciji.

Sastavni deo praktične osnovne ronilačke obuke pripadnika crnogorske SAJ jeste i učenje upravljanja plovnim sredstvima koja jedinica koristi, kao i drugim koja su u civilnoj ili službenoj upotrebi.

Uspešnim kompletiranjem osnovnog ronilačkog kursa pripadnici crnogorske SAJ dobijaju zvanja koja su usklađena sa programom CMAS, a u budućnosti im predstoji višegodišnje stručno usavršavanje koje podrazumeva kompletiranje posebnih kurseva koji se organizuju i izvode u zemlji i inostranstvu. Po standardima Specijalne antiterorističke jedinice (SAJ) Crne Gore potrebno je tri godine konstantnog usavršavanja da bi se stvorio visokoobučeni borbeni ronilac.

Napredna obuka ronilaca SAJ podrazumeva kurseve dubinskog ronjenja, ronjena u pećinama i potopljenim plovilima, ronjenje u brzim vodama, kao i u uslovima velike zaprljanosti, u potpunom mraku i pri niskim temperaturama (do 3˚ Celzijusa).

Takođe, pripadnici se usavršavaju i u pronalaženju, izvođenju kontrolisanih detonacija ili vađenju neeksplodiranih ubojitih sredstava, a velika pažnja usmerava se i na izučavanje i izvođenje taktike upada na oteta plovila, posebno na rešavanje talačkih situacija u ovim uslovima. Izučavanje forenzičkog ronjenja podrazumeva upoznavanje sa taktikom pristupanja mestu izvršenja krivičnog dela, načinom obezbeđivanja užeg ili šireg rejona kopna u blizini vodene površine, zatim označavanjem mesta pretrage vodene površine, pronalaženjem i obezbeđivanjem predmeta za koje postoji osnovana sumnja da su povezani sa izvršenim ili pokušanim krivičnim delima i slično. Rukovodstvo jedinice ulaže značajne napore da omogući sredstva za organizovanje obuke ronjenja na nitroks i trimiks mešavine. Da bi ronilac crnogorske SAJ dobio zvanje specijaliste ronjenja, potrebno je da kompletira najmanje dva specijalistička kursa predviđena planom i programom napredne obuke.

Važan segment napredne obuke izvodi se u saradnji sa jedinicama iz zemlje, ali i inostranstva. Ronilačka grupa crnogorske SAJ ima odličnu saradnju, koja se realizuje kroz razmenu iskustava i izvođenje zajedničke obuke, sa roniocima Specijalne antiterorističke jedinice Republike Srbije, kao i sa kolegama iz policijskih formacija Češke Republike. Tokom 2009. godine, ronioci crnogorske SAJ uspešno su završili kurs izvođenja protivterorističkih dejstava, organizovan na Floridi, SAD. Najznačajniji deo kursa odnosio se na izučavanje taktike postupanja prilikom neopaženog prilaska, kao i čišćenja i stavljanja pod kontrolu otetog plovila. Usvojena znanja i stečena iskustva sa ovog seminara implementirana su u plan i program obuke jedinice.

Temeljna i kontinuirana obuka ronilaca crnogorske Specijalne antiterorističke jedinice — SAJ treba da ih na visokom nivou obuči za izvršavanje:

-ronjenja u specijalnim uslovima
-izvođenja trenažnih i kondicioniranih zarona
-orijentaciju i navigaciju pod vodom
-pretragu vodenih površina, kao i kopna u neposrednoj blizini radi pronalaženja i obezbeđivanja predmeta kao eventualnih dokaza u sudskom postupku
-pretragu vodenih površina radi pronalaženja utopljenika
-izvođenje dejstava u zonama ograničenog pristupa
-prilazak i zaposedanje otetog broda, kao i rešavanje talačkih situacija u ovim uslovima
-pružanje stručne pomoći prilikom elementarnih nepogoda

Detalj sa kondicionog zarona. : Dragan Božović

U praksi ronioci crnogorske SAJ su više puta bili angažovani radi obezbeđivanja važnih ličnosti kada se nalaze u neposrednoj blizini ili na teritorijalnim vodama Republike Crne Gore, kao i radi potrage i vađenja utopljenih lica, a tokom 2012. godine crnogorski specijalci su požrtvovano pružali pomoć radi otklanjanja štetnih posledica poplava koje su pogodile Crnu Goru. Maja 2014. godine pritekli su u pomoć kolegama iz Srbije, stavljajući maksimalno na raspolaganje svoje resurse prijateljima iz Srbije.

OPREMA

Efikasnost u izvršavanju poslova i zadataka ronilačka grupa crnogorske SAJ postiže i iskorišćavanjem pouzdane opreme koja je nabavljena od respektabilnih proizvođača. Prilikom zarona ronioci oblače polusuva ronilačka odela „Mares“ izrađena od neoprena. U upotrebi su boce sa kompresovanim vazduhom zapremine 18 litara, dok hidrostatički regulatori dolaze od proizvođača „Apeks“ i „Mares“. Od izuzetne važnosti za zarone jesu i ronilački kompjuteri, a za potrebe jedinice nabavljaju se od kompanije „Aladin“, dok kvalitetni ronilački satovi dolaze takođe od „Maresa“. Za potrebe transporta ljudstva i tehnike u upotrebi su čamci „Gomorico“ dužine 8 metara, sa motorom „Mercury“ od 130 KS.

Što se naoružanja ronilaca tiče, pripadnicima ronilačke grupe na raspolaganju su modeli koji su u upotrebi u jedinici. Za potrebe zadataka i poslova iz ove oblasti prikladni su poluautomatski pištolji „Glock 17“ u kalibru 9×19 mm Parabellum. Poverenje se često daje i nemačkom SMG (eng. submachine gun) oružju „HK MP5“, najčešće u modelu „A3“ koji ima teleskopski kundak pa je tako kao veoma kompaktno oružje pogodan za obavljanje zadataka iz ove oblasti. U bliskoj budućnosti treba da se ostvari i plan o naoružavanju i opremanju ronilačke grupe Specijalne antiterorističke jedinice, a sastavni deo ovog plana trebalo bi da budu i automatske puške „TM-4“ u kalibru 5,56×45 mm NATO, koje potpisuje nacionalni proizvođač „Tara Mojkovac d.o.o.“ i koje su rađene po uzoru na američke karabine „Colt M4“.

Konstantnim unapređivanjem obuke pripadnici ronilačke grupe crnogorske Specijalne antiterorističke jedinice osposobljavaju se za izvođenje najsloženijih zadataka iz ovog segmenta obuke kako bi njihova svakodnevna delatnost bila u službi humanosti i bezbednosti građana Republike Crne Gore.

Tekst je autorsko delo urednika sajta. Tekst je u celini zaštićen autorskim pravima. Kopiranje ili preuzimanje na drugi način, bez dozvole urednika, podložno je tužbi.