Specijalisti organizovani kao ronilački par. : specijalne-jedinice.com

OSNIVANJE I NAMENA

Početak policijskog ronjenja u Republici Srbiji seže u 1975. godinu kada je prva grupa od 5 pripadnika tadašnje 22. stanice milicije Gradskog sekretarijata za unutrašnje poslove Beograda (sadašnja rečna policija) prošla ronilačku obuku, nakon čega je i formirano prvo odeljenje ronilaca u policiji. Nakon toga, tokom 1979. godine ronilačku obuku prošla je i grupa pripadnika Savezne jedinice za specijalna dejstva (bivša savezna SAJ), a sredinom devedesetih i grupa pripadnika tadašnje republičke SAJ. Pred kraj 1999. godine u okviru Jedinice za specijalne operacije Resora državne bezbednosti otpočela je selekcija pripadnika za formiranje ronilačkog tima koji je postao operativan u januaru 2000. godine u tadašnjoj bazi „Marina 232”.

U maju 2003. godine nakon rasformiranja JSO u bazi „Marina 232” u Bežanijskom zimovniku na Novom Beogradu, spajanjem Policijskog odeljenja ronilaca i Ronilačkog tima JSO formiran je Ronilački centar kao logistička baza Žandarmerije u kojoj je bio smešten 7. vod (ronilački) Protivterorističke jedinice Žandarmerije. Aprila 2007. godine izdvajanjem PTJ iz sastava Žandarmerije, Ronilački centar nastavio je da funkcioniše kao samostalni element u okviru Žandarmerije. Nakon nekoliko organizacionih promena Žandarmerije u narednim godinama, Ronilački centar promenio je naziv u Prvi ronilački centar, ali su lokacija i namena jedinice ostali isti.

Do 2010. godine zvanja i obuke ronilaca centra bili su usklađeni sa programima CMAS^[1], a član prestižne internacionalne škole bio je i ronilački klub „Žandarmerija”. Nakon manjih izmena u sistematizaciji tokom 2010. godine rukovodstvo centra se okrenulo SSI asocijaciji^[2], što je uticalo i na novi plan i program obuke srpskih ronilaca. Ipak, jedinica je u narednom periodu postala samostalna — van bilo koje civilne asocijacije, jer je procenjeno da njihova priroda nije u skladu sa namenom i profesionalnim aktivnostima jedinice.

U novembru 2015. godine, odlukom Vlade R. Srbije od Prvog ronilačkog centra se formirala Ronilačka jedinica Žandarmerije koja danas, zajedno sa četiri odreda, čini operativni deo Žandarmerije Republike Srbije.

Danas su pripadnici Ronilačke jedinice Žandarmerije Republike Srbije posebno obučeni i opremljeni za:

-borbu protiv svih oblika ugrožavanja bezbednosti, posebno protiv terorizma, ekstremizma i organizovanog kriminaliteta na unutrašnjim vodama i priobalju
-izvršavanje najsloženijih ronilačkih zadataka radi potrage za predmetima krivičnih dela, potrage za nestalim licima, realizacije podvodnog protivdiverzionog pregleda i dr.
-sve vrste obezbeđenja na vodi, uključujući neposrednu fizičku zaštitu određenih lica i pratnje tokom boravka na vodi, obezbeđenje manifestacija i skupova koji se održavaju na vodi
-angažovanje u okviru Službe traganja i spasavanja u slučaju nesreća u rečnom i avio saobraćaju, u saradnji sa Helikopterskom jedinicom MUP
-angažovanja u slučaju vanrednih situacija i elementarnih nepogoda na poslovima spasavanja, pružanja pomoći stanovništvu i otklanjanju štetnih posledica

ORGANIZACIJA

Ronilačka jedinica Žandarmerije je danas formacijski u rangu samostalnog bataljona i sastoji se iz komande jedinice i operativnog dela, koji u svom sastavu ima četiri ronilačka tima, dva nautička tima, Tim za obezbeđenje i dežurstvo, Tim operativne logistike i Sanitetsku grupu. Specijalisti operativnog dela jedinice mogu se efikasno upotrebiti i za specifična dejstva, poput izviđačko-obaveštajnih i upadno-prepadnih, kao i za zadatke pronalaženja, demontiranja, izvlačenja ili izvođenja kontrolisanih detonacija minsko-eksplozivnih sredstava, pratnje plovila koja prevoze opasne materije i dr.

Ronilačka jedinica neprekidno obezbeđuje dežurne ronilačko-nautičke timove i grupe spremne za izvršavanje svih zadataka iz nadležnosti jedinice, dok u okviru Službe traganja i spasavanja, zajedno sa Helikopterskom jedinicom, ima dežurnu ronilačku paru obučenu za spasavanje na vodi i dežurno plovilo za traganje i spasavanje u slučaju nesreća u rečnom i avio saobraćaju.

OBUKA

Za radno mesto ronioca u Ronilačkoj jedinici Žandarmerije mogu se prijaviti isključivo pripadnici Žandarmerije, koji su prethodno uspešno završili selektivnu obuku za prijem u Žandarmeriju, a zatim i osnovnu obuku za rad u jedinicama Žandarmerije. Nakon sprovedenih lekarskih pregleda za ronioca, kandidati se pozivaju na testiranje njihovih fizičkih i motoričkih sposobnosti. Takodje se vrši i provera u plivanju i ronjenju na dah.

Kandidati koji uspešno kompletiraju testiranja počinju sa osnovnom ronilačkom obukom, koja se realizuje po programu donetom od strane Ministartva unutrašnjih poslova Republike Srbije. Osnovna ronilačka obuka se sprovodi u narednih 6 meseci i tokom ovog perioda kandidati za ronioce se kroz teorijsku i praktičnu nastavu upoznaju sa osnovama ronjenja, fizikom i hemijom ronjenja, uticajem vodenog ambijenta na organizam, ronilačkim uređajima i opremom, ronilačkim povredama i oboljenjima, dekompresionom bolesti, ronilačkom sredinom, istorijatom ronjenja, kao i sa osnovama planiranja i organizacije ronilačkih aktivnosti i ronilačkom dokumentacijom. Takodje, u okviru osnovne ronilačke obuke prolaze više ronilačkih kurseva, od kursa ronjenja u suvom odelu, ronjenja u vodi smanjene vidljivosti, prevencije ronilačkih udesa i spasavanja ronioca, ronjenja u vodenoj struji, ronjenja pod ledom, ronjenja na velikoj nadmorskoj visini, ronjenja u noćnim uslovima, tehnika podvodne pretrage, vežbaju ronjenje na dubinama do 60 metara, vađenje tereta iz vode i rad sa ronilačkim liftovima, vodjenje istražnog postupka pod vodom i tome slično. Osnovna ronilačka obuka se realizuje u veštačkom bazenu, jezerima i rekama u Srbiji, odnosno na moru u Crnoj Gori.

Nakon završenog praktičnog i teorijskog dela osnovne ronilačke obuke i položenih ispita, kandidati polažu završni ispit pred komisijom. Kandidati koji uspešno savladaju osnovnu ronilačku obuku stiču zvanje ronioca u Ronilačkoj jedinici. Da bi bili primljeni na radno mesto ronioca moraju da uspešno realizuju i kurs za spasioce na vodi u trajanju od 21 dan, kao i kurs za upravljača motornog čamca u trajanju od 16 dana. Time postaju osposobljeni za obavljanje zadataka i poslova žandarma-ronioca.

Nakon određenog staža na radnom mestu ronioca, pripadnici koji pokažu afinetet i potencijal za dalje usavršavanje, upućuju se na neku od specijalističkih ronilačkih obuka, poput kursa tehničkog ronjenja, kursa ronjenja aparatima zatvorenog kruga disanja na kiseonik, ili veštačke gasne mešavine, kursa speleo ronjenja, kursa protivdiverzionog ronjenja i kursa ronjenja aparatima sa dobavom disajnog medijuma sa površine. Svi programi na osnovu kojih se realizuju navedene specijalističke obuke, odnosno kursevi, definisani su od strane ministra unutrašnjih poslova, u skladu sa pozitivnopravnim odredbama.

Specijalistička obuka pripadnika Ronilačke jedinice izvodi se u zemlji i inostranstvu, samostalno i u saradnji sa drugim jedinicama iz zemlje i inostranstva. Podrazumeva izučavanje taktike specijalnih dejstava na vodi, a specijalisti posebno usavršavaju i alpinizam u ruralnim uslovima. Takođe, specijalisti se osposobljavaju i za izvođenje zarona i taktičkih zadataka u složenijim uslovima, kao što su zaroni na većim dubinama i u potpunom mraku, tehnički zaroni, zatim zaroni tokom kojih se koriste nitroks i trimiks mešavine i slično. Važan segment obuke jesu tzv. dejstva iz treće dimenzije, koja se realizuju u sadejstvu sa helikopterima različitih namena.

Ronilačka obuka žandarma izvodi se u okviru baze jedinice u Beogradu, kao i u centrima u zemlji, na Zlatarskom jezeru i Kokinom Brodu, centru za obuku na Vlasini, na jezeru Zaovine na Tari itd. Zajednička obuka i zadaci realizuju se i sa Helikopterskom jedinicom Ministarstva unutrašnjih poslova, a ronioci Žandarmerije imaju dobru saradnju sa kolegama iz Specijalne antiterorističke jedinice (SAJ) MUP Republike Srbije, roniocima 72. brigade za specijalne operacije, odnosno 63. padobranske brigade Vojske Srbije. Od jedinica iz regiona, intenzivni profesionalni odnosi održavaju se sa roniocima Specijalne antiterorističke jedinice MUP Republike Srpske. Obuka u morskoj vodi izvodi se u Bečićima u Crnoj Gori, samostalno i u saradnji sa roniocima crnogorske SAJ, a ostvarena je i profesionalna saradnja sa elitnim roniocima Odeljenja za specijalne ronilačke aktivnosti i obuku češke policije.

OPREMA

Zalaganjem rukovodstva Žandarmerije, kao i Ministarstva unutrašnjih poslova R. Srbije, Ronilačka jedinica raspolaže modernom opremom i naoružanjem, što je jedan od preduslova za efikasno izvršavanje zadataka.

Najveći deo opreme na zaduženju nabavljen je od proizvođača „ScubaPro” i „Aqua Lung”. Od mokrih i polusuvih odela upotrebljavaju se modeli „Aqua Lung SolAfx 8/7 mm”. Ronilački prsluci oblače se preko odela i koriste se za montiranje tegova potrebnih za zaron, odnosno druge ronilačke opreme. Za potrebe jedinice nabavljaju se od proizvođača „ScubaPro”. Osnovnu ronilačku opreme čine i hidrostatički regulatori kao i boce sa kompresovanim vazduhom. Regulatori u upotrebi su „Apeks XTX” (prvi stepen) i „ScubaPro MK 17” (takodje prvi stepen), odnosno „Apeks XTX 50” (drugi stepen) i „ScubaPro S600”, „R190”, „D400”, „G250” i „G250v” — svi drugi stepen, dok se boce, najčešće zapremine 15-18 litara, nabavljaju od poznatog proizvođača „Mares”, kao i od „ScubaPro”. Od velike važnosti jesu i ronilački kompjuteri, pomoću kojih se mere i obrađuju parametri značajni za izvođenje zarona. Za potrebe Ronilačke jedinice nabavljaju se kompjuteri proizvođača „Suunto”, a isti potpisuje i ronilačke satove pripadnika jedinice. Ronilačke maske za lice dolaze od proizvođača „Kirby Morgan”.

Specijalista sa suvim odelom „Aqua Lung Fusion Tactical” i aparatom „Aqua Lung M.O.D.E”. : specijalne-jedinice.com

Za potrebe izvršavanja zadataka u složenijim uslovima koristi se i posebna oprema. Tako, za zarone na većim dubinama, odnosno zarone u uslovima velike zaprljanosti i/ili kontaminiranosti vode koriste se suva odela^[3], a srpskim žandarmima su na raspolaganju odela proizvođača „Ursuit”, „Poseidon”, kao i „Aqua Lung”. Ronioci prilikom zarona u ovim uslovima stavljaju i „full-face” maske, odnosno kacige, poput „Kirby Morgan 37” koje ujedno omogućavaju i upotrebu podvodnih komunikacionih sistema pomoću kojih ronioci mogu održavati vezu pod vodom, odnosno sa operativcima na površini vode. Za potrebe jedinice nabavljeni su sistemi „OTC Buddy Phone”. Dodatno, u ovim uslovima mogu se koristiti i autonomni ronilački aparati sa zatvorenim krugom disanja. Za potrebe, na primer, diverzantskog ronjenja, upotrebljava se laki aparat sa zatvorenim krugom disanja na 100% kiseonik „Aqua Lung M.O.D.E”, u konfiguraciji sa suvim odelom „Aqua Lung Fusion Tactical”. Za potrebe akcija spasavanja na raspolaganju su suva spasilačka ronilačka odela „Ursuit”, a u alpinističko-spasilačkim operacijama specijalisti veruju vrhunskoj američkoj opremi „Buckingham Manufacturing”.

Detalj sa redovne obuke u okviru baze jedinice u Beogradu. : specijalne-jedinice.com

Za potrebe borbenih zadataka ronioci Ronilačke jedinice koriste pešadijsko naoružanje proizvođača iz zemlje i inostranstva. Kriterijumi koje modeli moraju zadovoljiti prvenstveno se odnose na pouzdan rad u vodenom okruženju, a veoma je bitna i kompaktnost oružja, kao i ukupna masa. Od pištolja, osnovni model u upotrebi je austrijski „Glock 17 Gen 3” u kalibru 9×19 mm Parabellum. Prilikom izvršavanja zadataka na kopnu ili površini vode, pripadnici sekundarno naoružanje smeštaju u futrole za spušteno nošenje „BLACKHAWK! Serpa Tactical Level 3” u crnoj boji. U kategoriji automata (eng. submachine gun), u upotrebi su modeli proizvođača „Heckler & Koch ” u modelima „MP5 A3” sa teleskopskim kundakom, odnosno „MP5 SD3” koji su opremljeni prigušivaćem pucnja, kao i skraćene verzije „MP5 K”, svi u kalibru 9×19 mm Parabellum. Zavisno od spoljašnjih uslova u kojima se izvršavaju zadaci, oružja se mogu prilagođavati potrebama strelaca montiranjem „red dot” nišana „Aimpoint CompM3”^[4], a ukoliko se zadaci izvode u uslovima smanjene vidljivosti, mogu se montirati i taktičke lampe, odnosno laserski obeleživači cilja. Takođe, roniocima su na raspolaganju i modeli „Zastava M-84A Škorpion” u specifičnom kalibru 7,65×17 mm. „Škorpioni” nacionalnog proizvođača „Zastava oružje” bi se mogli označiti kao oružje za ličnu zaštitu (eng. personal defense weapon — PDW). Od istog proizvođača nabavljeni su i modeli „Zastava M-92” u puščanom kalibru 7,62×39 mm koji bi se, prema mišljenjima mnogih, mogli označiti i kao karabinsko oružje.

U kategoriji automatskih pušaka, izdvajaju se istočnonemačke „AK-47” u kalibru 7,62×39 mm, koje su čest izbor ronilaca upravo usled relativno male mase. Pored ovih, ronioci su opremljeni i američkim karabinima „Colt M4 A4 Commando” u kalibru 5,56×45 mm NATO, koji su opremljeni ergonomskim jurišnim rukohvatima „CAA FGA” sa montiranim taktičkim lampama „CAA TC1”. Američki sistemi su osnovno primarno naoružanje specijalista jedinice u kalibru 5,56 mm.

Kada je neophodna veća vatrena moć, borbene grupe i timovi pojačavaju se i lakim mitraljezima „Zastava M-84” u kalibru 7,62×54 R. Oružje nacionalnog proizvođača odlikuje se pouzdanim radom u svim klimatskim i terenskim uslovima, kao i dobrom preciznošću paljbe, a može se efikasno koristiti i kao oružje za podršku montiranjem na patrolne čamce koji su u upotrebi u Ronilačkoj jedinici Žandarmerije.

Od prevoznih sredstava na vodi, jedinica raspolaže čamcima „Vuk 1” i „Vuk 2” koji su preuzeti nakon raspuštanja Jedinice za specijalne operacije. Brz prevoz ljudstva i opreme obezbeđuje se upotrebom gumenih čamaca „Zodiac 730”. Na kopnu, pored vozila „Land Rover Defender”, koji su prikladni za prevoz ljudstva i opreme, upotrebljavaju se i „kvadovi” 4×4, posebno kada je potrebna veća mobilnost.

Tokom 2016. godine zalaganjem državnog rukovodstva i Komande Žandarmerije, Ronilačka jedinica uvećala je operativne kapacitete zaduživanjem čamca za specijalne namene „Premax-39” nacionalnog proizvođača „Jugoimport SDPR”.

Čamac za specijalne namene „Premax-39”. : specijalne-jedinice.com

Značajna vatrena moć čamca omogućena je postavljanjem 6 „puškarnica” koje zajedno omogućavanju osmatranje i dejstvovanje u punom krugu, 360 stepeni. Po dve „puškarnice” instalirane su sa bočnih strana čamca i predviđene za montiranje sredstava podrške poput automatskih bacača granata, ili mitraljeza. Na prednjoj strani čamca postavljen je top kalibra 20 mm, a na zadnjoj teški mitraljez nacionalne proizvodnje u kalibru 12,7 mm.

Kada je reč o specijalističkoj taktičkoj opremi, na zaduženju je oprema koja je u upotrebi i u ostalim specijalističkim jedinicama Žandarmerije. Fragmentaciona, odnosno zaštita glave od posledica mehaničkih udaraca ostvaruje se kacigama „JOBE”, odnosno Aqua Lung Bump kacigama „FAST” dizajna. Fragmentaciona zaštita očiju ostvaruje se taktičkim naočarima „ESS” koje ujedno omogućavaju i prijatno gledanje pri intenzivnoj sunčevoj svetlosti. Balistička zaštita glave ostvaruje se šlemovima „CGF Gallet S.A.” u crnoj matiranoj boji, PASGT (eng. Personnel Armor System for Ground Troops) dizajna, a od 2017. u upotrebu su uvedeni i šlemovi „MICH 2002“ dizajna, u zelenoj boji, proizvođača „Mile Dragić”. Balističke prsluke u crnoj boji potpisuje nacionalni proizvođač „Mile Dragić”, a na prsluke je moguće montiranje futrola i torbica različitih namena preko spoljašnjih paralelnih gurtni, tj. sistema „MOLLE”^[5]. Balističke prsluke „SHARK”, u maskirnoj nijansi zelene boje, potpisuje isti proizvođač. Za potrebe intervencija na vodenoj površini ili kopnu, upotrebljavaju se dvodelne uniforme u crnoj boji proizvođača „Mile Dragić” u kroju „Dragon Tactical”, odnosno dvodelne uniforme sa digitalnom ruralnom maskirnom šarom^[6] istog nacionalnog proizvođača i u istom kroju. Na zaduženju su i jednobojne uniforme zelene nijanse, u kroju „Dragon Tactical”, proizvođača „Jumko ad”.

[1] Fra. Confédération Mondiale des Activités Subaquatiques, prva međunarodna asocijacija koja okuplja nacionalne ronilačke saveze i klubove.
[2] Eng. Scuba Schools International.
[3] Suva odela sprečavaju ulazak vode u odelo, tj. održavaju telo ronioca suvim. Otuda i njihov naziv.
[4] Za koje proizvođač tvrdi da mogu funkcionisati pod vodom do dubine od 45 metara.
[5] Eng. Modular Lightweight Load-carrying Equipment.
[6] Maskirnu šaru proizvođač je posebno razvio za potrebe Žandarmerije Republike Srbije.

• RONIOCI
• RONIOCI ZANDARMERIJE
• ZANDARMERIJA
• POLICIJA
• SPECIJALNE JEDINICE
• RONILACKA JEDINICA ZANDARMERIJE

Tekst je autorsko delo urednika sajta. Tekst je u celini zaštićen autorskim pravima. Kopiranje ili preuzimanje na drugi način, bez dozvole urednika, podložno je tužbi.