Detalj koordinisanog napada na plovilo iz više pravaca. : Dragan Božović

Organizovanje združenih bezbednosnih seminara koji okupljaju elitne jedinice iz regiona je uspešna praksa već nekoliko godina za redom. Ove godine, po prvi put, zemlja domaćin bila je Republika Crna Gora, konkretno Specijalna antiteroristička jedinica, elitna jedinica Uprave policije Ministarstva unutrašnjih poslova Crne Gore.

Značaj zajedničkih aktivnosti na nivou regiona je izuzetan, imajući u vidu da današnje bezbednosne pretnje ne poznaju niti priznaju državne granice i da je u borbi protiv organizovanog kriminaliteta i njegovog najopasnijeg oblika — terorizma, nužno intenziviranje odnosa saradnje kroz konstantne razmene informacija i iskustava.

Taktičko-pokaznu vežbu je neposredno realizovao 41 operativac iz 10 elitnih jedinica iz 7 zemalja u regionu Balkana, a učešća u vežbi ukupno je uzelo 95 službenika, uključujući pripadnike Sektora granične policije, zatim Plovne jedinice i Medicinskog centra MUP. Takođe, učešća su uzeli i pripadnici Pomorskog odreda i Avio-helikopterske jedinice Vojske Crne Gore, zatim pripadnici Agencije za pomorsku sigurnost, Lučke kapetanije, kao i Barske plovidbe. U vežbi su učestvovali i specijalci iz Republike Srbije: pripadnici Ronilačko-interventnog tima Prvog ronilačkog centra Žandarmerije, kao i pripadnici Specijalne antiterorističke jedinice (SAJ). U vežbi su učestvovali i pripadnici Specijalne jedinice policije (slov. Specialna enota policije (SEP)) iz Republike Slovenije, zatim pripadnici Federalne jedinice MUP BiH, kao i Jedinice za specijalnu podršku (JSP) SIPA BiH, pripadnici Specijalne jedinice policije (SJP) iz Republike Srpske, Jedinice za specijalne zadatke „Tigar“ (mak. Единица за специални задачи „Тигар“) Republike Makedonije, kao i pripadnici Zapovedništva specijalne policije (hrv. Zapovjedništvo specijalne policije) iz Republike Hrvatske. Organizacija i neposredno rukovođenje vežbom povereni su oficiru crnogorske SAJ, Marku K.

Osnovni cilj ove vežbe odnosio se na uvežbavanje taktike postupanja u kriznim situacijama na vodenim površinama, odnosno u neposrednoj blizini vode, konkretno u slučaju zauzimanja plovila od strane manje naoružane kriminalne grupe. Činjenica da Republika Crna Gora svojom južnom i jugozapadnom granicom ima izlaz na more, od značaja je za nacionalni sistem bezbednosti koji mora raspolagati dobro obučenim i opremljenim elementima, sposobnim da odgovore na sve oblike ugrožavanja bezbednosti i u ovim uslovima^[1].

Scenario taktičko-pokazne vežbe „Timovi SAJ u napadu na zaposjednuto plovilo“ odnosio se na zauzimanje feribota „Sveti Stefan II“ od strane manje kriminalne grupe, koja je sva prisutna lica na feribotu uzela za taoce, a potom iznela zahtev da se 30 lica, koja su se ilegalno nalazila u rejonu graničnog prelaza Sukobin, dovezu i ukrcaju na feribot i da se feribotu omogući isplovljavanje.

Imajući u vidu društvenu opasnost ovakvih kriminalnih aktivnosti nadležni organi doneli su odluku o angažovanju antiterorističkih grupa^[2] crnogorske SAJ radi upada na oteto plovilo, hapšenja svih kriminalaca i potpunog zauzimanja plovila.

Operativnim radom na terenu utvrđeno je da grupa broji ukupno šest članova, od kojih su petorica raspoređeni na različitim tačkama na i u unutrašnjosti feribota, a jedan otmičar nalazio se u otetom čamcu neposredno pored feribota i osmatrao okolinu. Svi članovi grupe su bili naoružani.

Formirani operativni štab, zadužen za rukovođenje akcijom rešavanja krizne situacije, izradio je plan napada na plovilo. Otežavajuće okolnosti za bezbednosne snage odnosile su se na dobru preglednost okoline, posebno vodene površine, koju su otmičari imali sa konstrukcije feribota, kao i činjenicu da je rampa feribota bila podignuta nakon što su ga otmičari zauzeli. Stoga je odlučeno da se koordinisani napad izvede iz više pravaca angažovanjem više timova SAJ, kako bi se u što kraćem periodu ostvarila prednost u odnosu na otmičare. Plan napada je bio podeljen u nekoliko faza, a počeo je uništavanjem propelera feribota postavljanjem eksploziva, radi sprečavanja isplovljavanja plovila. Specijalisti ronjenja su upotrebom autonomnih ronilačkih aparata sa zatvorenim krugom disanja tipa „FROGS“^[3] proizvođača „OPS Technologies“ izveli zaron, neopaženo prišli propelerima, postavili eksploziv i aktivirali ga tako da ne ošteti trup plovila.

Istovremeno, otmičar koji je osmatrao okolinu iz čamca pored feribota neutralizovan je dejstvom ronioca iz vode, koji je upotrebom aparata sa zatvorenim krugom disanja neopaženo prišao stražaru, munjevito izronio, povukao ga u vodu i tiho onesposobio za dalje dejstvovanje.

Snagama bezbednosti koje su realizovale napad na zaposednuto plovilo, podršku sa distance i pravovremeno dostavljanje informacija o dešavanjima na feribotu pružali su specijalisti snajperizma koji su bili opremljeni poluautomatskim puškama za precizno gađanje „HK PSG1 A1“ u kalibru 7,62×51 mm NATO, sa optičkim nišanom proizvođača „Schmidt & Bender“. Takođe, u prostoru iznad feribota kružni manevri helikoptera „Gazela“ Vojske Crne Gore imali su za cilj da skrenu pažnju otmičarima i time olakšaju prilaz snaga za upad. Iz helikoptera je podršku snagama u napredovanju pružao specijalista opremljen lakim mitraljezom „Zastava M-72“, proizvođača „Zastava oružje“ iz R. Srbije, u kalibru 7,62×39 mm, čija je konstrukcija u velikoj meri slična seriji automatskih pušaka „Zastava M-70“ u modelu „AB1“ u istom kalibru.

Uspešnom realizacijom ovih aktivnosti napada, izveden je desant na gornju konstrukciju feribota, upotrebom helikoptera „BELL 412“. Veštinom pilota helikopter se brzo približio vrhu konstrukcije i omogućio specijalcima da se lako iskrcaju. Pripadnici ove ATG imali su zadatak da neutrališu otmičare na komandnom mostu, zauzmu komandni most i tako ostvare kontrolu nad celim plovilom. Za potrebe primarnog naoružanja odabrani su pouzdani automati (eng. submachine gun) „HK-MP5 A2“ sa fiksnim kundakom u kalibru 9×19 mm Parabellum, dok su sekundarno naoružanje činili poluautomatski pištolji „Glock 17“ u istom kalibru.

Skoro istovremeno, dve mešovite grupe su upotrebom brzih patrolnih čamaca prišle strani feribota i izvršile upad na dve tačke: u zadnji deo feribota upotrebom teleskopskog štapa i lestvica koje su pripadnici zakačili kukom za ogradu na vrhu konstrukcije plovila i u srednji deo plovila kroz pilotska vrata. Naoružanje specijaca ovih grupa činili su poluautomatski pištolji, među kojima su najzastupljeniji bili pomenuti modeli „Glock 17“, treće i četvrte generacije.

Mešovite grupe specijalaca u napredovanju. : Dragan Božović

Uspešno izvedeni upadi na vrh konstrukcije feribota i sa strane, omogućili su specijalcima da koordinisanom kretnjom, uz neprekidnu komunikaciju i pokrivanje, vrlo brzo ostvare prednost u odnosu na otmičare i stave plovilo pod kontrolu. Time je započela finalna faza napada: spuštanje rampe feribota radi upada bezbednosnih snaga upotrebom vozila. Snage za upad upotrebom vozila imale su zadatak da asistiraju u neutralizaciji otmičara i da zajedno sa već raspoređenim specijalcima prihvate taoce i organizuju njihovo izvođenje radi provere identiteta, odnosno medicinskog zbrinjavajna ukoliko bude potrebno.

Taktičko-pokazna vežba „Timovi SAJ u napadu na zaposjednuto plovilo“ realizovana je uspešno u kratkom periodu vremena, što je potvrda kako visoke obučenosti učesnika i njihovog timskog rada, tako i temeljnog i valjanog planiranja akcije, odnosno koordinacije između članova štaba i operativaca neposrednih izvođača napada.

Realizaciji vežbe prisustvovali su ministar unutrašnjih poslova R. Crne Gore, direktor Uprave policije i drugi državni rukovodioci, koji su se složili da je demonstracija bila uspešna i da je ovakav vid regionalne saradnje veoma značajan, odnosno da ga treba intenzivirati ubuduće.

Po završetku vežbe, u prisustvu komandanta crnogorske SAJ, Radosava Lješkovića, učesnicima vežbe su uručene plakete i zahvalnice.

[1] Pored ostalog, odredbama međunarodnog prava se ustanovljava obaveza svake suverene države da garantuje bezbednost kretanja ljudi i robe celom državnom teritorijom, pod kojom se podrazumevaju zemljane površine, sve vodene površine (do granice takozvanih međunarodnih voda), kao i vazdušni prostor iznad priznate teritorije.
[2] Sačinjenih, u okviru taktičke vežbe, od specijalaca iz jedinica koje su učestvovale u vežbi.
[3] Eng. Full Range Oxygen Gas System.

Tekst je autorsko delo urednika sajta. Tekst je u celini zaštićen autorskim pravima. Kopiranje ili preuzimanje na drugi način, bez dozvole urednika, podložno je tužbi.